Verbinden in Oost – Samenvatting debat 4

Vierde debat: Wat is de positie van religies in een seculiere samenleving?

“Wat iemand in zijn hoofd heeft is veel belangrijker dan wat iemand opzijn hoofd heeft.”

Gezien het onderwerp van dit debat is het van belang te weten dat zowel atheïsten, moslims, christenen, joden en aanhangers van andere religies vertegenwoordigd zijn. Ook onder de vier speciale gasten zijn deze godsdiensten vertegenwoordigd. Ondanks het zomerse weer van deze dag, is de opkomst groot.

Het debat

Dat de rol van religie in de samenleving een actueel thema is, is ook goed terug te zien in het debat. De betrokkenheid van het publiek is groot, en enkele actuele onderwerpen worden uitvoerig en ook met emotie besproken. Op momenten dat de meningen over de rol van religie in de samenleving sterk verschilden, liepen de gemoederen sterk op. Door uitnodigingen van de gespreksleider, stadsdeelvoorzitter en aanwezigen in het publiek om toch vooral het hart op de tong te dragen, bleef de sfeer veilig. Dit kwam de kwaliteit van het debat ten goede. Een ieder kon zijn/haar mening ventileren en de aanwezigen luisterden naar elkaars argumenten. Naast het botsen van meningen, werd het debat ook gekarakteriseerd door de roep om nuance. Zo werd de behoefte uitgesproken om sociale problemen op een meer menselijk niveau te analyseren. Er zijn zoveel meer persoonskenmerken dan religie alleen. Het gaat niet om een homogene groep. Om de onzin van polarisatie op basis van religie aan te tonen stelt een aanwezige met een christelijke achtergrond dat ze zich meer verbonden voelt met haar liberale moslim-buurvrouw, dan met een christen uit de provincie. De discussie valt verschillende keren terug op de vraag of de staat religies al dan niet moet beschermen. Het valt op dat dit debat meer in het teken staat van het discussiëren over de rol van religieuze uitingen, dan het zoeken naar oplossingen.

Hoe kan het beter?

Voorstellen voor verbeterplannen voor het stadsdeel worden er dus niet gedaan. Er worden echter wel verschillende ideeën besproken van hoe de saamhorigheid zou kunnen worden vergroot. Ook in dit debat wordt het belang van elkaar leren kennen onderschreven. Verschillende verhalen passeren de revue waarin iemand afgeschrikt werd door een afwijkend -religieus- gebruik. Het viel een van de personen in kwestie daarbij op dat de neiging bestaat om op basis van dit ene gebruik de persoon af te wijzen. En dat terwijl door vragen naar de beweegreden van het gebruik veel duidelijkheid kan scheppen. Verschillende aanwezigen beamen dat de sfeer er tegenwoordig niet naar is om over dit soort gebruiken in gesprek te gaan.

Naast ‘elkaar leren kennen’ worden ook het belang van ‘bewustwording van veranderingen in de maatschappij’ benadrukt. In veel buurten is er erg veel aan het veranderen. Voor velen gaan de veranderingen erg snel. Er wordt gesteld dat het heel menselijk is om het eng te vinden om bepaalde gebruiken te zien verdwijnen uit de buurt. Met name wanneer je niet kunt overzien wat er voor in de plaats komt. Bewoners zouden dan het idee krijgen dat ze een deel van hun identiteit verliezen.