Datum: vrijdag 28 januari 2011
Tijdstip: 18.00 uur – 21.00 uur
Locatie: Stadsdeel Oost
Gespreksleider: Martijn de Greve
Thema: Polarisatie en vervreemding: onderdeel van vrijheid van meningsuiting of gebrek aan sociale cohesie?
Stadsdeelvoorzitter van Amsterdam-Oost, Fatima Elatik stelt dat mensen elkaar niet meer spreken. De verschillende bevolkingsgroepen leven niet met elkaar, maar naast elkaar. En daarbij lijkt de nadruk eerder gelegd te worden op de verschillen onderling, dan op de overeenkomsten. Er moet verder gekeken worden dan seksuele geaardheid, afkomst, religieuze overtuiging en andere achtergronden. In het debat mag alles gezegd worden, zolang er argumentatie plaatsvindt, luidt de boodschap van Fatima Elatik.
De aftrap van dit eerste debat geschiedt aan de hand van de volgende stelling: Ook in Oost is het 5 voor 12
De stelling refereert naar het centrale thema van het debat: Polarisatie en vervreemding en de daarmee gepaard gaande kloof tussen verschillende bevolkingsgroepen. Een thema dat weerklank vond bij de aanwezigen. Een autochtone buurtbewoner was het eens met de stelling en gaf een weggepest homoseksueel echtpaar aan als voorbeeld. In zijn ogen zijn het vooral laagopgeleide jongeren, die een probleemgroep vormen. Hij noemt de Molukse jongeren als voorbeeld. Gebrek aan contact levert een verharding in eigen kring op, aldus deze aanwezige. De stelling levert ook tegenargumenten op. Sommige aanwezigen waren van mening dat de stelling neigde naar ‘doemdenken’. Er is tegenwoordig sprake van een andere politiek. Groepen staan vaak tegenover elkaar.
Aanwezige professionals zijn het niet eens met de stelling. Een politieagent stelt dat er geen wrijving is in de buurt. Wel erkent hij dat er problemen zijn. Vertegenwoordigers van zelforganisaties benadrukken juist dat zij inspanningen leveren om de problemen op buurtniveau op te lossen.
Een buurtbewoonster geeft aan zich niet onveilig te voelen op straat, ook niet ‘s avonds laat. Er is vermenging tussen culturen, maar dat gaat voorzichtig. Van polarisatie is er geen sprake, aldus de buurtbewoonster. Andere buurtbewoners menen dat de overheid te mild is, als het gaat om ingrijpen en dat levert problemen op. Met als gevolg isolement aan verschillende kanten. De overheid moet hard en besluitvaardig zijn in haar ingrijpen. Want alleen dan kunnen wij bevolkingsgroepen binden aan de Nederlandse samenleving.
Deelnemende jongeren aan het debat wijzen voornamelijk op falende organisaties en instellingen op het gebied van welzijnswerk. Er moet meer georganiseerd worden voor de meiden en de laagopgeleide jongeren. De overheid hoeft niet alles te doen, is een boodschap dat ook breed gedragen wordt door het publiek. Want als burger moet je ook zelf verantwoordelijkheid dragen en zelfredzaam zijn. Jongeren moeten niet zeuren over het feit dat zij zich vervelen en buurtbewoners moeten zelf op hangjongeren afstappen en hen confronteren met hun gedrag, aldus een oudere buurtbewoner.
Ook het pleidooi van vertegenwoordigers van het ‘buurtvader-project’ om meer te investeren in jongeren, vond bij de overgrote meerderheid van het publiek geen weerklank. Daarbij werd gerefereerd aan de uitgebreide sociale infrastructuur, zoals de buurthuizen en sportvelden.
De buurtbewoners zijn van mening dat veel hangjongeren hun probleemgedrag danken aan een gebrek aan opvoeding, en dat daar een oplossing te vinden is. Specifiek wijst men naar de Marokkaanse vaders, die weinig tot geen aandacht besteden aan hun kinderen. Er moet meer aandacht zijn voor de kinderen en jongeren, en voor sommige ouders betekent dit dat zij daarbij hulp nodig hebben. Ook scholen dragen een stukje verantwoordelijkheid in het helpen van de ouders. Er zou meer contact moeten plaatsvinden tussen de schoolinstellingen en de ouders van hun leerlingen. Want als ouders sterk betrokken zijn met hun kinderen, dan is de kans klein dat de kinderen resulteren in ‘probleemgevallen’, aldus een aanwezige. Andere aanwezigen zijn van mening dat uitsluiting polarisatie veroorzaakt. Het is moeilijk om uitsluiting te voorkomen omdat het op een subtiele manier gebeurt. En vaak gaat het niet alleen om hangjongeren, maar ook goedopgeleide jongeren die zich afkeren van de maatschappij. Ze voelen zich niet erkend als gelijkwaardig burger. Een deel van deze groep zoekt zijn toevlucht in religieuze sferen en komt daarbij terecht in een ‘onzichtbare’ wereld van huiskamerbijeenkomsten. Niemand weet wat er besproken wordt of hoe de samenstelling eruit ziet. Tegelijkertijd zijn er signalen aanwezig, dat er al jarenlang dergelijke huiskamerbijeenkomsten worden gehouden, aldus een bezorgde Amsterdamse vader van Marokkaanse afkomst. Een buurtbewoonster stelt dat wij in een haastige en aan verandering onderhevige maatschappij leven, en dat betekent dat we geduld met elkaar moeten hebben.
Aan het einde van het debat voert Fatima Elatik het slotwoord. Ook ouders met weinig financiële middelen, zijn verplicht om hun kinderen te laten ontwikkelen. Afgeven op het feit dat er geen geld is voor bepaalde zaken zoals schoolreisjes, is niet juist. Want het stadsdeel en de gemeente stellen diverse voorzieningen ter beschikking. En daar waar het gaat om ouderlijk advies aan kinderen, speelt geld al helemaal geen rol. Het stadsdeel zet zich in voor een vreedzame samenleving in Amsterdam-Oost en avonden als deze leveren een waardevolle informatiestroom op. Door bijeenkomsten als deze, blijft het stadsdeel ‘up-to-date op het gebied van de problemen waarmee buurtbewoners te maken hebben en de oplossingen die ze daarvoor in gedachten hebben.
Het debat wordt afgerond met een stand-up comedy act van Amar El-Ajjouri.